Nếu biên độ tỷ giá hối đoái được mở rộng, đầu cơ tiền tệ có thể tăng
Mỗi năm vài lần nới biên độ và điều chỉnh “dáng đi” của tỷ giá, đây là hai đề xuất được chuyên gia Tô Trung Thành đưa ra trong Báo cáo Kinh tế vĩ mô 2014 của Ủy ban Kinh tế Quốc hội. . Kể từ tháng 2 năm 2011, Ngân hàng Quốc gia đã duy trì biên độ tỷ giá hối đoái ở mức +/- 1%. Tỷ giá hối đoái vẫn ổn định, nhưng trong một số trường hợp, đô la Mỹ trong ngân hàng được nhập trong biên độ cho phép. Đôi khi (tháng 7/2013), một số doanh nghiệp phải mua USD từ ngân hàng với giá cao hơn giá niêm yết, trong ngân hàng xuất hiện hai hiện tượng tỷ giá hối đoái. Vì vậy, tác giả báo cáo khuyến nghị các nhà điều hành mở rộng biên độ dao động này của các ngân hàng thương mại nhằm tăng tính linh hoạt của tỷ giá trong biên độ ổn định cho phép. – Giải thích khác, tác giả nhận thấy việc duy trì ổn định lâu dài sẽ gây áp lực lên tỷ giá hối đoái, khi nền kinh tế đảo chiều hoặc quốc gia tăng lãi suất thì rủi ro mất giá và mức độ phá giá sẽ tăng lên. Dòng vốn giảm nhanh do lãi suất trong nước cao. Ngoài ra, việc tỷ giá ổn định quá lâu trong khi lạm phát vẫn ở mức cao cũng khiến đồng Nhân dân tệ tăng giá. Nhóm nghiên cứu lo ngại: “Từ đó, áp lực được tạo ra và hy vọng tăng giá tiền tệ được nâng lên.” – Các ngân hàng nhận thấy không cần thiết phải điều chỉnh biến động tỷ giá hối đoái. Ảnh: Anh Quân.
Khi trao đổi với VnExpress, ông Trương Văn Phước, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Giám sát tài chính Nhà nước, không đồng tình, với lý do mức thay đổi lớn hơn +/- 1%. Có nhiều rủi ro trên thị trường ngoại hối. Trên thực tế, từ năm 2008 đến đầu năm 2011, biên độ tỷ giá của các ngân hàng thương mại đã nhiều lần được điều chỉnh, từ 1 điểm phần trăm +/- 0,75% lên +/- 3%, thậm chí +/- 5% (2009). Ông Phước, trưởng phòng quản lý tiền tệ của Ngân hàng Quốc gia thời điểm đó, cũng thừa nhận rằng sự biến động lớn như vậy dẫn đến biến động nghiêm trọng của thị trường, và đề nghị nên giảm lãi suất xuống 3% ngay từ đầu. Trong năm 2011, đối với các ngân hàng thương mại là thành viên liên quan trực tiếp tham gia thị trường – họ cũng cho rằng không cần điều chỉnh biên độ. Phó tổng giám đốc một ngân hàng chịu trách nhiệm về vốn và tiền tệ phân tích: “Biên độ tỷ giá càng lớn thì tính đầu cơ của thị trường càng lớn. Khi đó người ta sẽ kỳ vọng lợi nhuận cao hơn thay vì chỉ có 1% lợi nhuận và số lượng tham gia đầu cơ”. Sẽ có nhiều hoạt động hơn. ”
Đồng thời, các chuyên gia và ngân hàng cũng rất đồng tình với ý kiến cho rằng thương nhân phải điều chỉnh tỷ giá hối đoái lên xuống. Mỗi năm một lần. Hiện tại, từ đầu năm 2012, tỷ giá hối đoái chính thức được duy trì ở mức 20.828 VND đổi 1 đô la Mỹ, đến giữa năm 2013 chỉ còn 1% được điều chỉnh lên 21.036 VND. Sau một năm mức này, nhà điều hành mới đã tăng 1% vào ngày 19/6. Trước đó, thị trường thường xuyên hỗn loạn, đô la ngân hàng lên giá cao nhất, thời gian rỗi tăng chóng mặt. Thực tế, về hoạt động đầu cơ liên quan đến việc điều chỉnh tỷ giá của đồng Việt Nam, thị trường tự do có lúc tăng mạnh trong năm 2013 và cao hơn nhiều so với thị trường chính thức (vào tháng 6/2013 và cuối năm Ngân hàng Quốc gia còn biên độ điều chỉnh tỷ giá) theo đầu Tính phí cho mỗi lần thông báo. Vì vậy, để giảm thiểu tâm lý này, tác giả Tô Trung Thành khuyến nghị nên điều chỉnh tỷ giá để tránh xu hướng tăng đột ngột một chiều, sau đó giữ nguyên trong thời gian dài. Thay vào đó, cần thiết lập một khuôn khổ linh hoạt hơn thông qua các điều chỉnh nhẹ và điều chỉnh thường xuyên hơn đối với lãi suất chính thức. Các khuyến nghị mà Ngân hàng Quốc gia nên xem xét. Ông cho rằng hai “dáng đi” phổ biến của tỷ giá hối đoái là vặn băng và vặn móng. Trên thực tế, ông thấy Ngân hàng Quốc gia đã chọn cơ chế tăng tỷ giá xoay vòng rất hợp lý và rất thành công trong 2-3 năm.
Nhưng, ông Phước phân tích thêm, tỷ giá hối đoái nên bò. Leo lên và xuống từ từ một vài lần, thay vì ở yên trong sáu tháng một năm, và sau đó nhảy lên cấp độ tiếp theo. Người đứng đầu Ủy ban Giám sát Tài chính cho biết: “Tôi tin rằng Bank Negara nên nghiên cứu kỹ hơn và xem xét đề xuất này để cơ chế tỷ giá đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế.” – Các thống đốc ngân hàng có tiềm lực ngoại hối mạnh đã nhiều lần ủng hộ việc điều chỉnh lãi suất. Năm luôn ở mức 1-2% nhưng được điều chỉnh theo nhiều bướcn Đáy rất nhỏ. “Tôi cho rằng đây là một gợi ý hay. Thực tế, việc điều hành tỷ giá dựa trên biến động thị trường sẽ giảm thiểu đầu cơ, tránh tâm lý tham gia thị trường sẽ tạo sóng và gây áp lực”, ông nói và đề cập đến những kỳ vọng điều chỉnh tỷ giá thị trường. Hiện tượng dẫn đến tỷ giá hối đoái của đồng đô la tăng mạnh. Các chuyên gia vẫn đưa ra quan điểm, cơ chế tỷ giá này cần được điều chỉnh để phù hợp với tình hình Việt Nam. Một chuyên gia nước ngoài cho biết: “Ở những thị trường tài chính có thông tin bất cân xứng (như Việt Nam), việc tăng lãi suất hàng ngày sẽ tạo ra kỳ vọng không hợp lý và tạo ra sự không chắc chắn, vì vậy cần phải tính toán kỹ lưỡng.” Ngoài ra, kinh tế vĩ mô năm 2014 Báo cáo cũng đề cập rằng chính sách tỷ giá hối đoái quá phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ và đề xuất xem xét một hệ thống tỷ giá hối đoái dựa trên một rổ tiền tệ. Tiền tệ bao gồm nhiều ngoại tệ cứng khác như Euro, Quyền rút vốn đặc biệt, Yên Nhật … Tuy nhiên, chính Ngân hàng Quốc gia đã áp dụng phương pháp định giá Đồng Việt Nam dựa trên rổ tiền tệ từ nhiều năm trước.
Thanh Thanh Lan